بهترین راهکار اجرایی برای به صفر رساندن حوادث آسانسوری در کلان شهرها

حوادث آسانسور در کلان شهر ها,در جهان کنونی و همراه با توسعه‌ شهری، همچنین همزمان با افزایش ارتفاع ساختمان‌ها و عمودی شدن کلان شهرها که باعث افزایش پیچیدگی ساخت‌ و ساز شده است و آسانسورها نیز نقش و جایگاهی بسیار پر اهمیت یافته اند.در دیگر سو باید شانس احتمال حوادث آسانسور که می‌تواند باعث مرگ افراد شود ، باید به حداقل برسد و از بین‌رود. خوشبختانه استاندارد‌های لازم برای آسانسور با سرمایه‌گذاری بالا و اساسی در تکنولوژی تهیه شده است که شرکت‌های سازنده آسانسور با در نظر داشتن آن‌ها می‌توانند درصد اشتباهات و در نتیجه اتفاقات ناخوشایند را به حداقل برسانند. علاوه بر این، امنیت درباره‌ی موضوع دیگری غیر از ساخت آسانسور نیز وجود دارد که می‌تواند بر شاخص کلی امینت کارکرد آسانسور تأثیرگذار باشد و آن امنیت مربوط به نگهداری استاندارد آسانسور است.

نگهداری آن‌ها به صورت دقیق طبق جدیدترین استانداردهای لازم برای آسانسور و کنترل آن هم‌اندازه‌ی توجه به امنیت در طول ساخت آسانسور اهمیت دارد. استفاده از افراد متخصص در این مورد نیز برای نگه‌داشتن شاخص‌‌های امنیت آسانسور برای افراد، موضوعی غیر قابل چشم‌پوشی است.در حقیقت، کارایی و زیبایی یک آسانسور بدون برخورداری از امینت لازم اهمیتی ندارد. امنیت در آسانسور کارکرد اصلی آن است که باید محقق شود. برای تحقق این هدف در دنیا استاندارد‌های مختلفی در طول زمان بنابر نیاز‌های روز این صنعت وضع شده است که شرکت‌های سازنده‌ی آسانسور ملزم به رعایت آن‌ها هستند.نوآوری‌های تکنولوژی از طرف دیگر علاوه ‌بر حوزه‌ی دیجیتال و الکترونیک در حوزه‌ی داده‌ها در موضوع کارکرد آسانسورها نیز چشم‌گیر بوده است. این داده‌ها به شرکت‌های این حوزه این امکان را می‌دهد با بررسی مشکلات و اشتباهات از آن‌ها دوری کرده و امنیت بیشتری را برای آسانسورها به ارمغان آورند.

به عنوان مثال، از میان سیستم‌های امنیتی که در آسانسورهای مدرن، اکنون پیاده‌سازی می‌شوند می‌توان به سیستم تشخیص مشکل در سیم بکسل آسانسور، چراغ‌های اضطراری درون کابین، کلید زنگ هشدار، تلفن در کابین و… اشاره کرد. امروزه برای داشتن آسانسور استاندارد بهره بردن از بسیاری از این ابزار امری بدیهی است.

چگونگی نگهداری آسانسور برای حفظ امنیت

زمانی که یک آسانسور جدید نصب می‌شود، انتظار بر این است که برای مدت زمان بسیار طولانی بدون مشکل کار بکند. اما واقعیت این است که با‌ گذشت زمان، ابزارهایی که کارکرد آسانسور و امنیت آن را تأمین می‌کند می‌توانند دچار مشکل شوند. از این جهت برای حفظ امنیت آسانسور‌ها، آن‌ها باید به صورت منظم توسط افراد متخصص طبق جدیدترین استانداردهای امنیت آسانسور بررسی شود. این بررسی باید شامل تمام اجزای آسانسور به صورت دقیق شود تا بتوان از امینت آسانسور اطمینان حاصل کرد. عدم انجام این کنترل می‌تواند باعث بروز فجایع زیادی شود.

استانداردهای لازم برای آسانسور

آسانسوری که ۲۰ سال پیش به عنوان آسانسوری استاندارد دیده‌ می‌شد اکنون دیگر آن جایگاه را ندارد. در حقیقت، پیشرفت تکنولوژی در زمینه‌ی آسانسورها و امنیت آن‌ها همواره بازبینی‌ها و تغییراتی را در استانداردهای لازم برای آسانسور می‌طلبد. در این میان، مهم‌ترین استاندارد شناخته شده، استاندارد جهانی سازمان ASME است که به صورت بین‌المللی به صورت وسیعی مورد استفاده است. این سازمان، استانداردها و کدهای جامعی را در حوزه‌ی امینت طراحی، ساخت، نصب، کارکرد، بازرسی، تست، نگهداری، تغییر و تعمیر آسانسورها ارائه می‌دهد. این استاندارد تمامی نوع‌های آسانسور را پوشش می‌دهد.امنیت آسانسور بخش جدایی‌ناپذیر از این صنعت است و عدم توجه به آن ممکن نیست. برای اطمینان حاصل کردن از امینت افراد استفاده از آسانسور استاندارد که به صورت منظم نیز مورد بازرسی و کنترل قرار می‌گیرد، امری حیاتی است. استفاده از جدیدترین استانداردهای لازم برای آسانسور و تکنولوژی‌ها برای تأمین امنیت افراد می‌تواند از حادثه‌های دلخراش جلوگیری کند.

پاراشوت چیست؟

پاراشوت یا ترمز آسانسور به عنوان یک سیستم ایمنی در آسانسور محسوب می گردد.پاراشوت برای متوقف کردن کابین یا وزنه تعادل با سرعتی معادل سرعت عملکرد سیستم کنترل کننده (گاورنر) وب ا بار اسمی در حرکت است به کار می رود
مدل های مختلفی از پاراشوت در بازار وجود دارد که نهایتاً تمامی آنها یک عملکرد را دارد یعنی وظیفه اصلی آن ، نگه داشتن کابین آسانسور در هنگام سقوط است .

پاراشوت ها عموماً دارای یک فک ثابت و یک فک متحرک گُوِه شکل هستند.
نحوه عملکرد آن بدین گونه است که در هنگام افزایش سرعت کابین بیش از حد مجاز فک متحرک به وسیله یک کشش توسط گاورنر در ریل های آسانسور در گیر و خفت شده و چون پاراشوت ها به صورت مستقیم به کابین آسانسور متصل است به تنهای کابین آسانسور را معلق نگه می دارد ‌.

پاراشوت یک نجات دهنده واقعی

سوال اول: آیا سیم ارت میتواند در چاهک به آهن کشی نصب شود و از طریق أن جهت موتور، تابلو و … گرفته شود؟

جواب:
بله، در این راستا همه اتصالات مربوطه باید
به شکل مناسب اجرا شده باشد و الزام استاندارد در حدا بودن نول و ارت در هر حال تامین گردد.

سوال دوم: آیا اجرای دریچه اضطراری ( دریچه بازدید ) زیر سکوی موتور اجباریست؟

جواب: خیر

سوال سوم: اگر فضای دسترسی ۵٠*۶٠ اطراف گاورنری که در موتورخانه نصب شده است تامین نشده باشد، آیا در صورت نصب محافظ مناسب روی أن نیاز به دریچه بازدید گاورنر نیز هست؟

جواب:
این سوال اساسا نادرست است!
تامین فضای سرویس ۵٠*۶٠*١٨٠ سانتی متر ( در یکی از وجوه ) اطراف تجهیزات چرخنده ( گاورنر ، فلکه ها و فلایویل ) در موتورخانه الزامی است و حفاظ گاورنر وقتی در مسیر تردد است به معنی عدم الزام وجود این فضای دسترسی نیست. در تجدید نظر اول استاندارد ١-۶٣٠٣ این فضای دسترسی تحت شرایطی ( از جمله حفاظ گاورنر) به ٣٠*٣٠ سانتی متر کاهش می یابد.
امکان تعبیه دریچه بازدید گاورنر از بیرون موتورخانه ( راه پله یا پشت بام) در استاندارد ملی دیده نشده است و در صورت عدم وجود فضای سرویس گاورنر راهکارهایی نظیر :
*جابجایی محل جانمایی گاورنر
**انتقال گاورنر به چاه و تعبیه دریچه بازدید ان از طریق موتورخانه
***انتقال گاورنر به چاه و نصب گاورنر از نوع قابل تحریک از راه دور ( بجز بی سیم ) موسوم به MRL
و…
مطرح می شود.

سوال:

١) ملاک کافی بودن زاویه آلفا ( زاویه پیچش طناب فولادی روی فلکه اصلی ) چیست و أیا حداقل این زاویه به نوع موتور بستگی دارد ( موتور کیربکس و موتور گیرلس )؟
٢) فضای دسترسی برای گاورنر چقدر است و آیا دریچه بازدید گاورنر میتواند داخل راه پله قرار بگیرد ( فضای عمومی) ؟( موقعیت آسانسور داخل چشم پله است)
جواب:

١) ملاک کافی بودن زاویه آلفا برأورده شدن شرایط تراکشن در دو حالت ( برای ویرایش ١٣٨١) و در چهار حالت ( برای ویرایش ١٣٩٣ ) می باشد.
در این راستا عواملی نظیر: جرم کابین، نوع و اندازه شیار فلکه کشش، ظرفیت ، سیستم تعلیق و… نیز در تراکشن موثر است.
* طبق استاندارد ملی حداقل زاویه ألفا به نوع موتور (از حیث دارا بودن گیربکس یا گیرلس بودن ) بستگی ندارد.
٢) فضای دسترسی برای گاورنر نیز همچون فلکه اصلی و فلکه های هرزگرد و فلایویل طبق استاندارد حداقل ۵٠*۶٠ سانت می باشد. که این مقدار در تجدید نظر اول استاندارد ملی تحت شرایطی به ٣٠*٣٠ سانت کاهش یافته است.
در صورتیکه گاورنر در موتورخانه باشد، دسترسی به آن از طریق دریچه و از بیرون موتورخانه ( راه پله یا پشت بام) در استاندارد دیده نشده است.

الزامات ابنیه موتور خانه:
۱- کف موتورخانه از مواد لغزنده ساخته نشده باشد.موتورخانه به شکلی ساخته شود که به اندازه کافی در برابر بار مقاوم بوده و از مواد با دوام که تولید گرد وخاک نکنند ساخته شده باشد. (بندهای۶-۳-۱-۲ و ۶-۳-۱-۱ استاندارد ملی ایران ۱-۶۳۰۳)

برای جلوگیری از سقوط اجسام خارجی به داخل چاه مانعی به ارتفاع ۵ سانتیمتر در اطراف مجاری باز کف موتورخانه ایجاد شود(بندهای ۶-۴-۲-۲ و۶-۲-۳ و ۶-۴-۴ استاندارد ملی و بندهای ۱۵-۲-۳-۵-۲ مبحث ۱۵ مقررات ملی ساختمان)