بهترین راهکار اجرایی برای به صفر رساندن حوادث آسانسوری در کلان شهرها

حوادث آسانسور در کلان شهر ها,در جهان کنونی و همراه با توسعه‌ شهری، همچنین همزمان با افزایش ارتفاع ساختمان‌ها و عمودی شدن کلان شهرها که باعث افزایش پیچیدگی ساخت‌ و ساز شده است و آسانسورها نیز نقش و جایگاهی بسیار پر اهمیت یافته اند.در دیگر سو باید شانس احتمال حوادث آسانسور که می‌تواند باعث مرگ افراد شود ، باید به حداقل برسد و از بین‌رود. خوشبختانه استاندارد‌های لازم برای آسانسور با سرمایه‌گذاری بالا و اساسی در تکنولوژی تهیه شده است که شرکت‌های سازنده آسانسور با در نظر داشتن آن‌ها می‌توانند درصد اشتباهات و در نتیجه اتفاقات ناخوشایند را به حداقل برسانند. علاوه بر این، امنیت درباره‌ی موضوع دیگری غیر از ساخت آسانسور نیز وجود دارد که می‌تواند بر شاخص کلی امینت کارکرد آسانسور تأثیرگذار باشد و آن امنیت مربوط به نگهداری استاندارد آسانسور است.

نگهداری آن‌ها به صورت دقیق طبق جدیدترین استانداردهای لازم برای آسانسور و کنترل آن هم‌اندازه‌ی توجه به امنیت در طول ساخت آسانسور اهمیت دارد. استفاده از افراد متخصص در این مورد نیز برای نگه‌داشتن شاخص‌‌های امنیت آسانسور برای افراد، موضوعی غیر قابل چشم‌پوشی است.در حقیقت، کارایی و زیبایی یک آسانسور بدون برخورداری از امینت لازم اهمیتی ندارد. امنیت در آسانسور کارکرد اصلی آن است که باید محقق شود. برای تحقق این هدف در دنیا استاندارد‌های مختلفی در طول زمان بنابر نیاز‌های روز این صنعت وضع شده است که شرکت‌های سازنده‌ی آسانسور ملزم به رعایت آن‌ها هستند.نوآوری‌های تکنولوژی از طرف دیگر علاوه ‌بر حوزه‌ی دیجیتال و الکترونیک در حوزه‌ی داده‌ها در موضوع کارکرد آسانسورها نیز چشم‌گیر بوده است. این داده‌ها به شرکت‌های این حوزه این امکان را می‌دهد با بررسی مشکلات و اشتباهات از آن‌ها دوری کرده و امنیت بیشتری را برای آسانسورها به ارمغان آورند.

به عنوان مثال، از میان سیستم‌های امنیتی که در آسانسورهای مدرن، اکنون پیاده‌سازی می‌شوند می‌توان به سیستم تشخیص مشکل در سیم بکسل آسانسور، چراغ‌های اضطراری درون کابین، کلید زنگ هشدار، تلفن در کابین و… اشاره کرد. امروزه برای داشتن آسانسور استاندارد بهره بردن از بسیاری از این ابزار امری بدیهی است.

چگونگی نگهداری آسانسور برای حفظ امنیت

زمانی که یک آسانسور جدید نصب می‌شود، انتظار بر این است که برای مدت زمان بسیار طولانی بدون مشکل کار بکند. اما واقعیت این است که با‌ گذشت زمان، ابزارهایی که کارکرد آسانسور و امنیت آن را تأمین می‌کند می‌توانند دچار مشکل شوند. از این جهت برای حفظ امنیت آسانسور‌ها، آن‌ها باید به صورت منظم توسط افراد متخصص طبق جدیدترین استانداردهای امنیت آسانسور بررسی شود. این بررسی باید شامل تمام اجزای آسانسور به صورت دقیق شود تا بتوان از امینت آسانسور اطمینان حاصل کرد. عدم انجام این کنترل می‌تواند باعث بروز فجایع زیادی شود.

استانداردهای لازم برای آسانسور

آسانسوری که ۲۰ سال پیش به عنوان آسانسوری استاندارد دیده‌ می‌شد اکنون دیگر آن جایگاه را ندارد. در حقیقت، پیشرفت تکنولوژی در زمینه‌ی آسانسورها و امنیت آن‌ها همواره بازبینی‌ها و تغییراتی را در استانداردهای لازم برای آسانسور می‌طلبد. در این میان، مهم‌ترین استاندارد شناخته شده، استاندارد جهانی سازمان ASME است که به صورت بین‌المللی به صورت وسیعی مورد استفاده است. این سازمان، استانداردها و کدهای جامعی را در حوزه‌ی امینت طراحی، ساخت، نصب، کارکرد، بازرسی، تست، نگهداری، تغییر و تعمیر آسانسورها ارائه می‌دهد. این استاندارد تمامی نوع‌های آسانسور را پوشش می‌دهد.امنیت آسانسور بخش جدایی‌ناپذیر از این صنعت است و عدم توجه به آن ممکن نیست. برای اطمینان حاصل کردن از امینت افراد استفاده از آسانسور استاندارد که به صورت منظم نیز مورد بازرسی و کنترل قرار می‌گیرد، امری حیاتی است. استفاده از جدیدترین استانداردهای لازم برای آسانسور و تکنولوژی‌ها برای تأمین امنیت افراد می‌تواند از حادثه‌های دلخراش جلوگیری کند.

شیرهای کنترل آسانسور هیدرولیک و هوم لیفت

زمانی که لازم است آسانسور هیدرولیک به سمت بالا حرکت کند. روغن در حد مشخصی به سمت شیرهای کنترل،جریان پمپ می شود.شیرهای کنترل به روغن اجازه می دهد به سمت سیلندر،جریان یابد .یا اینکه بسته به سرعت مورد نیاز آسانسور هیدرولیک یا هوم لیفت،مقداری از آن به سمت مخزن بازگردد.با اینکه ساختار شیرهای کنترل به طور قابل توجهی دارای تنوع می باشد. ولی در حال حاضر در تمام سیستم های کنترل آسانسور هیدرولیک از این سیستم استفاده می گردد.

این شیرهای در بالای محفظه پاور یونیت قرار دارند.می توان یک صداگیر بین پمپ و مجموعه کنترل شیرها،یا بعد از شیرهای کنترل قرارداد.این وسیله معمولا صدا را تا ۲-۳ دسیبل کاهش می دهد.اکثر صدایی که شنیده می شود در زمانی بوجود می آید که شیر کنترل روغن را به مخزن می فرستد و در این شرایط صدا به ۸۰-۸۵ دسیبل می رسد.

همیشه باید در مسیر شیر کنترل از یک شیر قطع و وصل استفاده کرد.تا بتوان سیلندر را برای سرویس از محل خود خارج کرد.مجموعه کامل باید روی پدهای جداکننده نصب شود.این مجموعه باید کاملا پلمپ و تراز باشد ولی دقت زیادی برای تنظیم مجموعه لازم می باشد.بطور کلی پمپ و موتور به دقت زیادی برای تنظیم نیاز دارد که این فعالیت توسط تولید کننده انجام میگرد.

شیر اطمینان در آسانسورهیدرولیک

چنان که از نام آن بر می اید،برای شکستن فشار روغن به کار می رود.محل نصب آن در بخش پاور یونیت بوده در کنار شیر کنترل قرار دارد.این شیر به گونه ای تنظیم شده است که حداکثر فشار تولید شده توسط پاور یونیت بیش از ۱۴۰درصد فشار نامی آن شود.بطور مثال در صورتیکه فشار نامی هیدرولیکی۵۰ بار باشد،شیر فشار شکن در ۵۶بار وارد عمل شده و فشار اضافی را که به سیستم آسانسور وارد شده است به هر دلیلی تخلیه میکند.

مدت زمانی که شیر اطمینان آسانسور هیدرولیک عمل میکند نباید بیش از ۳۰ثانیه طول بکشد اندازه آن به گونه ای طراحی  شده است که پس از این مدت فشار روغن به حد مجاز پایین آمده و آسانسور خاموش شود.لازم بذکر است شیلنگ انتقال روغن از مجموعه تامین فشار تا سیلندر نیز باید بتواند حداقل فشار کار سیستم با بیش از ۴۰/۱را تحمل نماید و در این فشار آسانسور هیدرولیک دچار تخریب نگردد.

واحد تامین فشار آسانسور هیدرولیک

بطور کلی شامل دو نوع می باشد :موتور در بیرون از سطح روغن و یا داخل سطح روغن،در هر دو حالت،اصول عملکرد مشابه یکدیگر می باشد.اجزای اصلی شامل این موارد می شود:تانک یا مخزن روغن،پمپ،موتور پمپ و شیرهای کنترل کننده جریان.

نوع موتور خارج از محفظه روغن به دلیل نصب آسان،این اجزا روی یک شاسی نصب می شوند.نوع دوم که پمپ و موتور در داخل مخزن روغن قرار می گیرند متدوال تر می باشد.شیرها ممکن است داخل یا بالای واحد تانک یا مخزن روغن قرار داشته باشد.واحد پمپ باید تانزدیکترین فاصله ممکن به سیلندر قرار داشته باشد تا از یک انتقال فشار بیش از حد بین سیلندر و واحد پمپ اجتناب گردد.لازم به یاداوری است برای محاسبه سایز شیلنگ یا لوله انتقال روغن سرعت روغن ،در داخل شیلنگ را حدودا۲۰FT/S با افت فشار۰.۵PSI/FT در نظر میگیرند.

ضمنا قابل توجه اینکه در صورت استفاده از شیلنگ لاستیکی در انتقال روغن از پاور یونیت به جک به دلیل تحت فشار بودن آنها به طور متناوب مطابق با کدهای بین المللی هر ۶سال یکبار باید این شیلنگها تعویض شوند و یا مورد آزمایش قرار بگیرند.در مجموعه تامین فشار پاور یونیت شیر فرود اضطراری و پمپ دستی نیز برای کنترل کابین و جابجایی آن در هنگام اضطراری و تعمیرات ،مورد استفاده قرار میگیرد.حداکثر سرعت مجاز در هنگام استفاده از این شیر فرود اضطراری ۲۰FT/MIN می باشد.

پمپ و موتور

موتور تک سرعته ACالقایی،متداولترین نوع موتور می باشد.این موتور معمولا در انواع غوطه ور روی قسمت بالایی پمپ قرار میگیرد در حالیکه در انواع بدون محفظه ممکن است در قسمت پایین قرار داشته باشد.در انواع محفظه دار،موتورهای دارای شاسی باز استفاده می شوندتا از گردش روغن در تمام قسمتهای موتور جهت خنک کاری اطمینان حاصل شود.

این اقدام از نظر هزینه دارای مزایای قابل توجهی می باشد.زیرا باعث می شود که با استفاده از موتورهای نسبتا کوچک،نیروی خروجی بیشتری بدست آورد.با این حال گرمای تولید شده توسط موتور باعث گرم شدن روغن و در نتیجه تغییر مقدار چسبندگی یا روانی آن می شود.

انتخاب موتور الکتریکی و بطور کلی پاور یونیت به عوامل متعددی بستگی دارد مثل:ظرفیت آسانسور هیدرولیک،طول حرکت،سرعت و سیستم تعلیق

چیدمان سیلندر آسانسورهیدرولیک عملکرد کناری

چیدمان سیلندر آسانسور هیدرولیک عملکرد کناری سیلندرهایی که در آسانسورهیدرولیک در یک طرف نصب می شوند به طور مستقیم یا غیر مستقیم به کابین آسانسور متصل می گردند در مورد سیلندرهایی که به طور مستقیم از یک طرف عمل می کنند،سیلند در چاه آسانسور و در کنار کابین قرار میگیرد.در چنین حالتی کابین باعث وارد آوردن یک نیروی جانبی روی ریل ها و ساختمان می شود.وزن موجود روی پایه که روی دیوار چاه آسانسور وارد می شود”تقریبا ۱۶۰۰کیلوگرم”استفاده از این روش را فقط برای بارهای سبک محدود می نماید.میزان ارتفاع آسانسور نیز به اندازه طول پیستون،که معمولا۵/۳متر است،محدود می باشد.سیلندر و پیستون کناری غیر مستقیم شبیه سیلندر پیستون کناری مستقیم می باشد به جز اینکه ارتباط بین پیستون و کابین آسانسور از طریق یک سیم بکسل یا زنجیر و فلکه هرزگرد برقرار می شود.در چنین حالتی یک نسبت از۲به ۱در حرکت کابین و جابجایی پیستون یدست می آید.پس به گاورنر و ترمز ایمنی نیاز است.یکی از مزایای این سیستم در مقایسه با آسانسور هیدرولیک با جک مستقیم،عدم نیاز به حفاری زمین برای نصب جک می باشد.برای همین هزینه های آن کمتر بوده ضمن این که خطر روغن ریزی به داخل چاه نیز وجود ندارد.اما از معایب آن می توان به نیاز بیشتر به فضای بالاسری و عمق چاهک و همچنین بزرگتر شدن ابعاد چاه در مقایسه با آسانسور مستقیم مرکزی اشاره کرد.برای ایمنی بیشتر در آسانسور هیدرولیک سیم بکسلی غیر مستقیم کناری سنسورهایی روی سیم بکسل نصب می گردد تا در صورتیکه یکی از سیم بکسل ها “حداقل دو سیم بکسل در این آسانسور باید پیش بینی شده و ضریب ایمنی۱۶باشد”از محل خود خارج گردیده و یا شل شد مدار فرمان آچاهسانسور قطع شده،الکتروموتور پمپ روغن از مدار خارج شود.شیرهای تناسبی در آسانسور هیدرولیک موثرترین روش کنترل حرکت سیلند هیدرولیک بوده،می توان بدون درد سر سرعت سیستم های هیدرولیک را افزایش داده،همواره حرکتی نرم و بسیار دقیق را سر طبقه مورد نظر در یافت نمود.در صورت وجود فضای کافی برای نصب آسانسور هیدرولیک بیش از ظرفیت ۲تن از دو جک استفاده می شود.ترکیب سیلندرهای دوقلو همانند سیلندرهای  کناری تکی می توانند مستقیم یا غیر مستقیم عمل کنند.محدودیت سیلندرهای دوقلو شامل مواردی همچون:افزایش اندازه محور،افزایش هزینه نصب و کارکرد بعلت استفاده از دو جک می توان ذکر نمود.در این نوع از آسانسور هیدرولیک سیلندر و پیستون در دو طرف کابین قرارداده می شوند و به این ترتیب می توان بارهای سنگین تری را در مقایسه با آسانسور هیدرولیک تک جک جبجا نمود.یکی از نکات قابل توجه در این نوع از آسانسور حرکت متوازن جک ها با سرعت یکسان است که در غیر این صورت باعث عدم تعادل کابین در حین حرکت خواهد شد.

آسانسور هوم لیفت(آسانسور خانگی)

حرکت آسانسور هوم لیفت بسیار نرم و توام با ایمنی است که این امر از مکانیزم حرکت سیال (روغن)نشات میگیرد انتخاب تجهیزات مناسب بر حرکت و توقف نرم و هموار تاثیر گذار هستن.آسانسور هوم لیفت ساختار مکانیکی منسجمی دارد و برای آسانسورهای دکوراتیو بهمراه کابین های شیشه ای مطلوب ترین گزینه بشمار میرود.آسانسور های هوم لیفت بر اساس نیاز مشتریان۰.۶متر بر ثانیه توسط این آسانسورها قابل دستیابی می باشد.از تجهیزات مهم در آسانسور خانگی(هوم لیفت)عبارتند از پمپ دستی:از ادوات ایمنی مهم در سیستم هیدرولیک پمپ دستی (HAND PUOMP)در شرایط اضطراری امکان حرکت کابین به سمت بالا را ایجاد میکند و گزینه های نجات بیشتری را در مواقع لزوم فراهم می آورد،وجود این قطعه تضمینی بر تطابق محصول با استانداردهای بین الملی است.شیرHDU:یکی دیگر از اجزای ایمنی در آسانسورهای خانگی(هوم لیفت)می باشد این تکنولوژی برای مهار حرکات ناگهانی و غیر قابل کنترل کابین طراحی شده و برای سیستم های جدید در حال کار قابل تعبیه است.اینورتر هیدرولیک:فناوری ویژه که قابلیت کنترل انرژی در پمپ روغن را به سیستم میدهد.به کمک کنترل هوشمند اینورتری ،صرفه جویی قابل ملاحظه ای در برق مصرفی آسانسور رخ داده و دیماند الکتریسته مورد نیاز برای پروژه نیز کاهش میابد.از اجزای دیگر آسانسور هوم لیف می توان به پاور با شیر مکانیکی ،پاور باشیر الکترونیکی و اینورتری نام برد که تولید نیروی محرکه و ایجاد فشار لازم جهت جهت حرکت جک مورد استفاده قرار میگیرد.

سیستم های هیدرولیک ویژه آسانسور های خانگی

اقتضای زندگی مدرن،فراهم آوردن حداثر رفاه و زیبایی در عین کمبود منابع است.برخورداری از یک آسانسور شکیل که جزئی درخشان از معماری داخلی باشد،یک خواسته بحق است که معمولا به دلیل ملاحظات طراحی بنا و کمبود فضا و منابع انرژی و ناآشنایی برخی طراحان معمار با امکانات فناوری نوین آسانسور،سرکوب می شود.آسانسور خانگی از برق موجود در ساختمانها استفاده نموده و در بیشتر مواقع احتیاجی به تغییرات در مورد برق ساختمان وجود نخواهد داشت.همچنین به واسطه شیوه های مختلف نصب مانند:نصب مستقیم از زیر،نصب مستقیم از بغل،نصب غیر مستقیم که همگی اشاره به نحوه قرار گیری جک در چاه آسانسور می باشد و همچنین وجود تجهیزات سبک و کم حجم باعث شده برای ساختمانهای فاقد آسانسور گزینه ای مناسب باشد.باید توجه داشت آسانسور خانگی از همان تکنولوژی هیدرولیک استفاده می نماید.و از بهترین شرکتهای تولید تجهیزات ایت آسانسور به WITTUR که ساخت کشور ایتالیا می باشد اشاره کرد و این برند در کشور نیز موجود می باشد و شرکت آسانسور رایان برای انجام پروژه های خود از این برند استفاده می نماید.

پاراشوت چیست؟

پاراشوت یا ترمز آسانسور به عنوان یک سیستم ایمنی در آسانسور محسوب می گردد.پاراشوت برای متوقف کردن کابین یا وزنه تعادل با سرعتی معادل سرعت عملکرد سیستم کنترل کننده (گاورنر) وب ا بار اسمی در حرکت است به کار می رود
مدل های مختلفی از پاراشوت در بازار وجود دارد که نهایتاً تمامی آنها یک عملکرد را دارد یعنی وظیفه اصلی آن ، نگه داشتن کابین آسانسور در هنگام سقوط است .

پاراشوت ها عموماً دارای یک فک ثابت و یک فک متحرک گُوِه شکل هستند.
نحوه عملکرد آن بدین گونه است که در هنگام افزایش سرعت کابین بیش از حد مجاز فک متحرک به وسیله یک کشش توسط گاورنر در ریل های آسانسور در گیر و خفت شده و چون پاراشوت ها به صورت مستقیم به کابین آسانسور متصل است به تنهای کابین آسانسور را معلق نگه می دارد ‌.

پاراشوت یک نجات دهنده واقعی

بسیاری از مردم گمان می‌کنند هنگام از کار افتادن آسانسور ،‌ می‌توانند به سلامت از آن خارج شوند. بیرون پریدن یا بالا رفتن از آسانسور به شدت غیر‌عاقلانه است. بسیاری از حوادث در حوزه آسانسور به این دلیل است که مردم تلاش می کنند خودشان از آسانسور خارج شوند.

در هنگام گیر کردن در آسانسور چه کار کنیم ؟

«توصیه می‌شود هرگونه عملیات نجات مسافران از داخل کابین آسانسور تحت نظارت مستقیم پرسنل آسانسور انجام شود، چرا که این افراد به واسطه تجربه و تخصص خود، تدبیر لازم برای فائق آمدن بر خطرات پیچیده احتمالی را دارا هستند. در شرایط اضطراری، عملیات نجات مسافران بایستی توسط پرسنلی انجام که به دقت انتخاب شده و آموزش دیده‌اند…»
این متخصصان و افراد دیگری که در صنعت آسانسور مشغول به کار هستند، به افرادی که در آسانسور مانده‌اند توصیه‌های زیر را دارند. با عمل به این توصیه‌ها جلوی خطرات احتمالی را خواهید گرفت.
• در آسانسور بمانید. آسانسور سقوط نمی‌کند و ایمن است. شما درامان هستید.
• نگران هوا نباشید. هوا در چاه و کابین آسانسور جریان دارد و اکسیژن شما تمام نمی‌شود.
• روی زمین بنشینید. با این کار وقتی آسانسور دوباره حرکت کند تعادل‌تان به هم نمی‌خورد.
• مردم را در کابین نگه دارید. مسافران آسانسور نبایستی با اهرم انداختن درها را باز کنند. دلیلی دارد که درها بسته هستند. توسل به اهرم برای باز کردن درها ممکن است مانع از حرکت آسانسور به منظور نجات دادن مسافران شود.
• نگران ماندن در تاریکی نباشید. سیستم روشنایی اکثر آسانسور ها هنگام توقف آسانسور همچنان کار می‌کند. حتی اگر جریان برق قطع شود، بسیاری از آسانسور ها مجهز به سیستم باتری پشتیبان برای تأمین روشنایی اضطراری هستند.
• با افرادی که خارج از آسانسور هستند تماس بگیرید.
• خونسرد و صبور باشید. سعی کنید دیگران را آرام نگه دارید.
• هنگام باز شدن درهای آسانسور توسط تیم نجات، از آن‌ها فاصله بگیرید
توصیه مهم:
در صورت نصب سیستم بلک اوت(Black Out)، هنگام قطع برق، آسانسور تا نزدیکترین طبقه رسانده و دربهای کابین را باز می‌کند و مسافران بدون دلهره می‌توانند از آسانسور خارج شوند

منبع: بخش اول دفترچه راهنمای گروه نجات برای مواقع اضطراری